تهاتر چیست؟ به عمل کسر کردن بدهیها از داراییهای مرتبط یا هزینه‌ها از درآمدهای مربوط اطلاق میشود.
تهاتر مضر است یا مفید؟ بایدها و نبایدها چیست؟
هیئت تدوین استانداردهای بین المللی حسابداری معتقد است که تهاتر در صورتهای مالی، موجب کاهش توانایی درک استفاده کنندگان از معاملات انجام شده، سایر رویدادها و شرایط و ارزیابی جریانهای نقدی آتی واحد تجاری میشود. بنابراین، واحد تجاری نباید داراییها و بدهیها یا درآمدها و هزینه‌ها را با یکدیگر تهاتر کند.
اما استاندارد بین المللی حسابداری شماره 1، تهاتر را در برخی موارد مجا دانسته است. به عنوان مثال، استاندارد بین المللی گزارشگری مالی شماره 15 با عنوان <درآمد عملیاتی حاصل از قرارداد با مشتریان> واحدهای تجاری را ملزم می‌کند که درآمد را به ارزش منصفانه مابه ازای دریافتی یا دریافتنی با احتساب هرگونه تخفیف تجاری و مقداری اندازه‌گیری کنند.
همچنین، طبق استاندارد بین المللی حسابداری شماره 19 با عنوان <مزایای کارکنان> واحدهای تجاری باید بدهیهای مرتبط با مزایای بازنشستگی را از داراییهای مربوط کسر کنند و نتیجه را به صورت خالص گزارش نمایند.
این عمل چه موقع مجاز است؟
تهاتر بر روی داراییها و بدهیها تنها در صورتی مجاز است که حق واقعی برای این کار وجود داشته باشد. این حق زمانی وجود دارد که هر چهار شرط زیر برقرار باشد (مکنزی و همکاران، 2012):
- هر یک از طرفین، مبلغ قابل تعیینی به طرف دیگر بدهکار باشد. مبلغ مذکور ممکن است بر اساس واحدهای پولی مختلف و نرخهای بهره متفاوت باشد؛
- واحد تجاری حق انجام این عمل را برای مبلغ بدهی به طرف دیگر را داشته باشد؛
- واحد تجاری متمایل به انجام این کار باشد؛
- حق تهاتر، ضمانت اجرای قانونی داشته باشد.
در برخی موارد، ممکن است قوانین کشورها، محدودیتهایی در خصوص حق تهاتر در نظر گیرند. افزون بر این، در مواقعی که سر رسیدها متفاوت باشد. تنها طرفی که سر رسید طلبش نزدیکتر است می‌تواند تهاتر را انجام دهد.
موضوع تهاتر گاهی اوقات برای موسسات مالی که اقدام به خرید و فروش ابزارهای مالی می‌کنند، از اهمیت قابل توجهای برخوردار است. در این خصوص استاندارد بین المللی حسابداری شماره 39، رهنمودهایی برای انعکاس داراییها و بدهیها در صورت وضعیت مالی و یا قطع شناخت (تهاتر) آنها ارائه نمده است (دلویت، 2011).
همچنین در مواردی که تهاتر بیانگز محتوای معامله یا رویدادی دیگر باشد، گزارشگری دارایی و بدهیها یا درآمدها و هزینه‌ها بر مبنای خالص مجاز است. به عنوان مثال:
- واحد تجاری ممکن است مخارج مرتبط با ذخایر شناسایی شده طبق استاندارد بین المللی حسابداری شماره 37 با عنوان <ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی> که بر اساس توافق قراردادی با اشخاص ثالث تسویه میشود را با پرداختهای شخص ثالث تهاتر کند.
- واحد تجاری سود و زیان حاصل از واگذاری داراییهای غیر جاری، مانند سرمایه گذاریها و داراییهای عملیاتی را از طریق کسر نمودن مبلغ دفتری دارایی و هزینه‌های فروش از عواید فروش دارایی ارائه می‌کند.
- واحد تجاری سودها و زیانهای گروهی از معاملات مشابه (مانند سودها و زیانهای تسعیر ارز یا سودها وزیانهای حاصل از ابزارهای مالی نگهاداری شده برای معامله) را به صورت خالص ارائه می‌کند، مگر اینکه آن سودها و زیانها، با اهمیت باشند.
نظر (01)